Thực đơn

Từ tháng 8 trở đi, thời tiết ở Hà Tĩnh tương đối mưa nhiều, có lúc có những trận bão lũ xuất hiện. Để tránh những thiệt hại do mưa bão gây ra, người dân trồng mía xã Thọ Điền (Vũ Quang - Hà Tĩnh) đang tất bật chăm sóc cây mía.

Xã Thọ Điền, huyện Vũ Quang, tỉnh Hà Tĩnh có hơn 28 ha diện tích trồng mía. Hàng năm, cây mía thường được trồng vào tháng 2 và thu hoạch vào tháng 12 để chế biến mật mía. Cây mía được trải qua hết 4 mùa xuân, hạ, thu, đông, được hứng chịu hết cái nắng khác nghiệt của mùa hè, cũng như những trận mưa bão của mùa đông của thời tiết Hà Tĩnh, phải chăng vì thế làm cho cây mía ngọt sắc.

Với diện tích 5 sào mía, ông Nguyễn Văn Mạo, thôn 4 (xã Thọ Điền) cho hay: Thường thì 2 năm tiến trồng mới mía 1 lần. Mía được trồng bằng hom, thường là phần ngọn. Nếu chặt mía giống sát thân quá thì sẽ bị già và rất phí, vì phần mía già sẽ không mọc chồi hoặc khi mọc, chồi sẽ không to; còn nếu lấy non quá thì ngọn sẽ bị hỏng. Ngọn mía sau khi chặt phải được trồng xuống đất ẩm. Để trồng được cây mía to, tươi tốt, ngọt sắc, chất lượng, nay từ đầu vụ cần chọn những hom giống mập mạp, không sâu bệnh, có 2 - 3 mầm là tốt nhất. Trong vụ sản xuất thường phải trải qua 4 đợt chăm sóc mía, thường kết hợp tước bỏ lá già, làm sạch cỏ dại, bón phân và vun gốc. Bên cạnh đó, để cây mía sinh trưởng, phát triển tốt cần cung cấp đầy đủ phân chuồng, đạm, lân, kali… So với trồng lúa và những loại hoa màu khác thì trồng mía cho thu nhập cao hơn nhờ chi phí sản xuất thấp. Hơn nữa, trồng mía không phải bỏ nhiều công sức chăm sóc nên bà con đỡ vất vả.

Cũng theo ông Mạo, cây mía thường sinh trưởng 12 - 18 tháng mới hết chu kỳ của nó. Tuy nhiên để phù hợp với công đoạn chế biến mật mía cuối năm, người dân địa phương chọn giống ngắn ngày hơn. Năm 2024, xã Thọ Điền chủ yếu trồng giống mía cho năng suất cao ROC10.

Đang thoan thoắn bóc tỉa lá mía, bà Nguyễn Thị Tý, thôn 1 chia sẻ: Quá trình bóc tỉa lá mía làm cho cây mía thoáng, lóng dài ra, hạn chế sâu bệnh từ đó tăng năng suất. Như năm ngoái, nhờ cần mẫn chăm sóc nên 3 sào mía của gia đình đưa về hơn 900 lít mật, cho nguồn thu hơn 40 triệu đồng.

Được hỏi về lá mía sau khi tỉa, bà Tý cho biết thêm: Thân cây mía ở Thọ Điền chủ yếu được thu hoạch để chế biến mật mía vào cuối năm. Các phần ngọn tốt thì được giữ lại làm giống trồng vào vụ sau. Còn những phần khác như cây mía xấu, sâu bệnh, ngọn xấu hay lá mía bóc ra sau sau mỗi đợt chăm sóc được gom về cho trâu bò ăn hoặc phơi khô làm chất đốt, làm phân bón hoặc tấp tủ gốc cho cây ăn quả.

          Cẩn thận buộc từng hàng mía, bà Trần Thị Minh, thôn 2 cho hay: Sắp đến mùa mưa bão, cây mía thường cao, thân mảnh khảnh nên khó tránh khỏi đổ ngã khi những trận mưa to, gió bão lớn. Chúng tôi thường đón cọc, buộc hàng mía vào thanh tre nứa hoặc buộc cả khóm mía vào với nhau để cây mía đỡ đổ gãy khi gặp gió bão lớn. Bên cạnh đó, khi vun gốc mía cũng rất quan trọng. Nếu vun không cao thì sau một đợt mưa kèm chút gió sẽ làm đổ rạp hết cả vườn, khiến mía mất độ ngọt sắc, từ đó làm giảm chất lượng của mật. Đây cũng là công đoạn vất vả nhất trong suốt quá trình chăm sóc mía.

Ông Phạm Quang Tùng - Phó chủ tịch xã Thọ Điền cho biết: Nghề trồng mía ép mật ở xã Sơn Thọ (nay là xã Thọ Điền) có tuổi đời trên 50 năm và đã trở thành nghề truyền thống của người dân nơi đây. Sản phẩm mật mía đã được công nhận là đạt tiêu chuẩn sản phẩm OCOP. Do đó bà con luôn tích cực trong việc chăm sóc cây mía để có nguồn nguyên liệu đảm bảo chất lượng phục vụ cho việc sản xuất mật mía vào cuối năm./.

Trần Hà

Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh